Verjaring? Echt niet als het aan Hof Den Bosch ligt!
Steeds vaker doen particulieren een beroep op verjaring van een strook gemeentegrond. Tot oktober 2016 werden die beroepen enorm vaak toegewezen. De tijd vliegt en dus ook twintig jaar. Had u in het verleden een strook gemeentegrond in gebruik genomen, dan hoefde u zich eigenlijk alleen maar twintig jaar te gedragen als bezitter van die strook. Als het aan gerechtshof Den Bosch ligt, dan wordt de gemeente hierin meer beschermd. Volgens het hof is het eigenlijk wel logisch, dat de gemeente niet altijd in de gaten heeft dat haar grond onrechtmatig in gebruik is genomen. Ook is het volgens het hof logisch, dat de gemeente vaak het onrechtmatige gebruik van de grond gedoogd. Gemeentes hebben namelijk andere belangen en zij reageren daarom vaak anders dan particuliere eigenaren. Allemaal redenen dus om verjaring van gemeentegrond niet te snel aan te nemen.
Verjaring gemeentegrond…. Hoe het zit volgens gerechtshof ’s-Hertogenbosch
Het gerechtshof ’s Hertogenbosch heeft op 18 oktober 2016 een aantal uitspraken gewezen over de verjaring van grond dat in eigendom was bij de gemeente Boxtel. In drie van deze uitspraken was het hof duidelijk: verjaring van gemeentegrond mag niet te snel worden aangenomen (nr 4677, nr. 4678, nr. 4679).
Bezit
Gebruikt u een strook gemeente grond, dan weet u vast wel dat de gemeente na twintig jaar de eigendom kan verliezen. Dat u al twintig jaar onrechtmatig gebruik maakt van die grond, doet niet ter zake. U kunt in dat geval de eigendom van de grond verkrijgen. Daarvoor is wel nodig dat vast komt te staan dat u (of de eigenaar van uw grond voor u) bezitter was op het moment dat die verjaring werd voltooid. Dus nadat twintig jaar was verstreken. Op dat moment had de gemeente namelijk geen recht meer om beëindiging van uw gebruik (bezit) van haar grond te eisen.
Om verjaring te kunnen aannemen moet u aantonen dat de eigenaar al minstens twintig jaar de grond niet meer in bezit had. En dat kunt u aantonen door bewijs te leveren dat anderen dan de eigenaar, zoals u en uw rechtsvoorgangers, de grond wél in bezit hadden. Bij bezit moet het voor iedereen duidelijk zijn geweest dat u de grond voor uzelf hield en niet voor een ander, zoals (kadastrale) eigenaar. Het alleen maar onderhouden van een strook grond is daarvoor duidelijk onvoldoende. Dit bezit moet ondubbelzinnig blijken uit bijvoorbeeld de inrichting van uw perceel.
Wederzijds voordeel
Toch is ondubbelzinnig bezit volgens het hof niet helemaal afdoende. Het hof is in de drie uitspraken van 18 oktober 2016 duidelijk strenger wanneer het gemeentegrond betreft. Het gedogen van onrechtmatig gebruik van gemeentegrond is volgens het hof namelijk vaak wenselijk. Het levert namelijk voor beide partijen voordelen op. Dat u niet alleen uw eigen tuin, maar ook de aangrenzende strook grond van de gemeente onderhoudt en verfraait, draagt bij aan uw woongenot. De gemeente kan uw handelen echter opvatten als uw bijdrage aan het openbaar groen in de gemeente. De strook grond in kwestie ziet er immers door uw handelen fraaier uit. Bovendien scheelt het in de eigen onderhoudskosten. Als u de strook onderhoudt, hoeft de gemeente dat immers niet meer te doen. De gemeente heeft daarom vaak geen belang bij optreden tegen dit gebruik…
Tenzij daardoor de verkeersveiligheid in gevaar komt. Of als door uw gebruik de toegang tot die strook grond wordt verhindert terwijl de gemeente die toegang wel nodig heeft vanuit haar overheidstaak nodig. Dan is het vanuit haar taak noodzakelijk om tegen uw handelen op te treden. Totdat van zulke situaties sprake is, gedoogt de gemeente echter vaak dit gebruik en dat is volgens hof Den Bosch logisch.
Andere positie
Het hof benadrukt in de Boxtelse uitspraken dat de overheid een andere positie inneemt dan een particuliere eigenaar wanneer het gaat om de verkrijging van eigendom door verjaring. Gaat het om verjaring van de eigendom van gemeentegrond, dan mag verjaring niet zo snel worden aangenomen. Het onrechtmatig gebruik dat u van de gemeentegrond maakt, is vaak voordelig voor de gemeente. Treedt de gemeente niet op tegen dat gebruik, dan mag dit stilzitten niet te snel worden uitgelegd als blijk van desinteresse. Zelfs niet wanneer de gemeente gebruik gedoogt dat een andere particuliere eigenaar nooit van zijn buurman zou dulden. Te snel aannemen van verjaring van gemeentegrond kan volgens het hof leiden tot onwenselijke situaties. De uitoefening van overheidstaken kan daardoor bemoeilijkt of zelfs onmogelijk gemaakt worden als daarvoor toegang tot de strook gemeentegrond vereist is.
Handen af van gemeentegrond?
Met deze uitspraken geeft het hof wat ons betreft een duidelijk signaal af: ‘u moet van gemeentegrond afblijven’. Of de andere gerechtshoven Den Bosch volgen… dat moet de praktijk nog uitwijzen. Wij houden het in ieder geval nauwlettend in de gaten.
Recent geplaatst in de kennisbank
Geen toevoeging
Denkt u in aanmerking te komen voor gefinancierde rechtsbijstand (toevoeging) of denkt u daar recht op te hebben, dan verwijzen wij u graag door naar Het Juridisch Loket. Wij zijn namelijk niet aangesloten bij de raad van rechtsbijstand als kantoor dat deze toevoegingen mag doen.