SMS- en WhatsAppberichten vallen onder de Wob.
Eerder schreven wij een artikel over de functie van SMS- en WhatsAppberichten bij mondelinge afspraken in het civiele recht. Uit een uitspraak van de kantonrechter volgt namelijk dat dergelijke berichten daarbij wel degelijk als bewijs kunnen dienen. Eenzelfde onderwerp werd op 28 november 2017 behandeld, maar nu door de bestuursrechter. De vraag was namelijk hoe SMS- en WhatsAppberichten van ambtenaren gezien moeten worden? Zijn dat documenten en kunnen ze dus onder de werkingssfeer van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) vallen?
Documentdefinitie van de Wob
De bestuursrechter heeft zich in die zaak van 28 november 2017 dus gebogen over de vraag of SMS- en WhatsAppberichten als object vallen onder de definitie van het begrip ‘document’ in de Wob. Als dat namelijk het geval is, dan kan dus de verplichting bestaan om die te verstrekken wanneer daar om wordt gevraagd. Volgens de Wob is een document ‘een schriftelijk stuk of ander materiaal dat gegevens bevat’.
Verzoek om openbaring van informatie
In die zaak die dus tot de uitspraak van 28 november heeft geleid had de eiseres een verzoek om openbaarmaking van informatie op grond van de Wob ingediend. Daarbij had eiseres gevraagd om informatie neergelegd in alle gegevensdragers. Daaronder viel volgens haar ook informatie die was neergelegd in tekstberichten via WhatsApp en SMS. Het vluchtige karakter van WhatsApp en SMS deed daar volgens de eiseres niets aan af. Hetzelfde geldt immers voor e-mailbericht, aldus eiseres en die berichten komen vaker voor in de rechtspraak over de toepassing van de Wob.
Verweerder had de SMS- en WhatsAppberichten buiten zijn beslissing op het Wob-verzoek gelaten. Hij beschouwde de berichten via WhatsApp en SMS namelijk als de vervanger van het vroegere telefoonverkeer. En een bestuursorgaan is niet wettelijk verplicht om telefoonnotities te maken. Hetzelfde moest dus voor SMS- en WhatsAppberichten gelden. Volgens verweerder waren dergelijke bericht niet vastgelegd in een document en dus vallen die niet onder de reikwijdte van de Wob. Een SMS- of WhatsAppbericht was volgens verweerder namelijk geen schriftelijk stuk of materiaal dat gegevens bevat in de zin van de Wob. Tot slot was verweerder van mening dat hij niet zomaar in de telefoons van ambtenaren mag kijken.
De bestuursrechter heeft zich echter niet aangesloten bij die denkwijze van de verweerder. Hij vergeleek wel SMS- en WhatsAppberichten met e-mailberichten. Ook volgde de bestuursrechter verweerder niet in zijn redenering over documentopslag. Daarbij heeft de bestuursrechter overwogen dat documenten tegenwoordig niet per definitie op een harde schijf of server staan. Tegenwoordig werkt zélfs het ambtelijk apparaat vaak in de cloud of met een provider die web-based is. De rechter heeft daar in zijn uitspraak aan toegevoegd, dat verweerder een methode moet vinden om berichten te achterhalen op telefoons van ambtenaars. Althans, wanneer het gaat om telefoons met een abonnement op naam van verweerder.
Kortom
Kent u ambtenaren die via SMS- en/of WhatsAppberichten communiceren? Weet dan dat dergelijke berichten documenten zijn als bedoeld in de Wob. U kunt dus ook die documenten met een Wob-verzoek opvragen.
Recent geplaatst in de kennisbank
Geen toevoeging
Denkt u in aanmerking te komen voor gefinancierde rechtsbijstand (toevoeging) of denkt u daar recht op te hebben, dan verwijzen wij u graag door naar Het Juridisch Loket. Wij zijn namelijk niet aangesloten bij de raad van rechtsbijstand als kantoor dat deze toevoegingen mag doen.